Ekonomi ve Hukuk Dergisi

dergi kapak
73
-2022-

Makalenin Dili

: TR

  • Meliha Kaplan
DİSK’in Kuruluşundan 15-16 Haziran’a Fabrika İşgalleri Sendika Özgürlüğü Eylemlerinden DİSK’i Savunmaya

ÖZ

Sendika özgürlüğü ve sendika seçme hakkı 1960’lı yıllardan bugüne çalışma hukukunun ve emek tarihinin önemli sorun alanlarından biri olmuştur. Sendika özgürlüğünün olmazsa olmaz koşullarından biri sendika çokluğu ilkesidir. Sendika çokluğu ilkesi, işçilerin özgürce istedikleri sendikayı seçme hakkını somutlayan temel ilkelerden biridir. 1961 Anayasası ve 1963 yasaları ile benimsenen sendika özgürlüğü ve sendika çokluğu ilkelerinin bir sonucu olarak her işkolunda birden fazla sendikanın kurulmuş olması bu sendikalardan hangisinin toplu iş sözleşmesi bağıtlayacağı sorununu doğurmuştur. 1960’lı yıllarda toplu iş sözleşmesi imzalamak sendikaların var olabilmesinin en önemli koşuludur. Sendikaların bir işyerinde toplu iş sözleşmesi imzalayabilmesi için yetkili sendika olma zorunluluğu ise sendikalar arasında rekabete neden olmuştur. 1967 yılında DİSK’in kurulmasıyla sendikalar arası rekabet yoğunlaşmış, işverenler DİSK üyesi sendikaların yetki almasını önlemek istemiş, rakip sendikalar da zaman zaman işverenlerle işbirliği içinde hareket etmiştir. İşçilerin iradesine rağmen farklı sendikalar yetkili olduklarını iddia etmiştir. Bunun sonucunda birçok fabrikada işçiler sendika seçme özgürlüğünü savunmak için radikal eylemler, işgaller yapmıştır. Bu bağlamda çalışmamızda bu yıllarda birçok farklı gerekçeyle yapılan fabrika işgalleri arasında örgütlenme ve sendika seçme hakkını özgürce kullanabilmek amacıyla yapılan işgaller incelenmiştir. Bu sendika savunma eylemleri 1970 yılında Sendikalar Kanunu’nda yapılmak istenen düzenlemelere karşı gerçekleşen 15-16 Haziran Direnişi’ne giden süreçle birlikte değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Sendika Seçme Özgürlüğü, Sendikal Rekabet, DİSK
Factory Occupations From The Establishment Of DISK To The June 15-16 Movement İn Turkey.

ABSTRACT

The principles of and freedom of union choice, which secure the existence and activities of the unions, have been one of the fundamental areas of conflict within labor history since the 1960s. One of the essential conditions of the union freedom/right to organize is the principal of pluralism. Principle of union pluralism is one of the basic principles that embody the workers’ right to freely choose the union they desire. The fact that more than one union was established in each sector, as a result of the principles, union freedom and pluralism, has led to the an issue over which one of these unions would be entitled to make a collective labor agreement. Since unions were not powerful enough during the 1960s, signing a collective labor agreement became the most important requirement for the existence of unions. With the establishment of DISK in 1967, the competition between the unions intensified, and in many factories, workers took radical actions for the freedom to choose unions. In this context, in our study, factory occupations were examined in order to freely exercise the right to organize and choose unions among factory occupations carried out for many different reasons in these years. These union defense actions were evaluated together with the process leadind to the resistance of 15-16 June, which took place in 1970 against the regulations to be made in the Trade Unions Act.
Keywords : Freedom of Union Choice, Union Pluralism, Union Rivalry, DİSK

Kaynak Göster

APA
KAPLAN, M., & . ( 2022). DİSK’in Kuruluşundan 15-16 Haziran’a Fabrika İşgalleri Sendika Özgürlüğü Eylemlerinden DİSK’i Savunmaya. Çalışma ve Toplum, 2(73), 1149-1192. https://doi.org/10.54752/ct.1097192