Ekonomi ve Hukuk Dergisi

Makalenin Dili

: tr

  • İmre Sipahi
Türkiye’de İşçi Sendikalarının İhtiyari Organ ve Temsilcilik Yapılanmaları

ÖZ

Türkiye’deki işçi sendikaları, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu çerçevesinde tüzükleri aracılığıyla zorunlu organlara ilaveten ihtiyaca göre başka organlar kurabilmekte ancak Kanunda zorunlu organların bu ihtiyari organlara görev ve yetkilerini devredemeyeceği belirtilmektedir. Bu bağlamda sendikalar birçok ihtiyari organ kurmuş ve bunları çeşitli işlevlerle donatmışlardır. Çalışmada, Türkiye sendikacılığının temel özelliklerine ve sendikal örgütlenmelerin genelinde görülen oligarşik eğilimleri tetikleyen olgulara kısaca değinilmekte, sendikaların hâlihazırda kurulu olan ihtiyari organları nitelik ve nicelik olarak ayrıntılarıyla incelenmekte, ve 1982 sonrası döneme damgasını vuran işkolu temelli millî sendikacılık sistemi dâhilinde katı merkeziyetçilikten kaynaklanan demokratik işleyiş sorunlarına karşı koyacak ve etkin yönetişim modelleri oluşturacak ihtiyari yapılanmalar tartışılmaktadır. İncelenen elli beş sendikanın ihtiyari organlarının üç tip kümelendiği ve niteliklerinin büyüklük ve üye yapılarından bağımsız olarak çeşitlilik ve özgünlük gösterdiği gözlemlenmektedir. Ayrıca 6356 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle ve otuz yıllık bir aradan sonra işyeri sendika temsilcilerinin tekrar seçimle göreve gelmelerinin önünün açılmış olması itibarıyla, sendikaların doğrudan atama ile seçim arasında yaptıkları tercihler incelenmekte ve bunların genel yapılanma üzerindeki etkisi tartışılmaktadır. Çalışmanın sonunda ise, millî sendikacılık sistemi dâhilinde ideal iç yapılanmaların oluşturulması doğrultusunda bazı temel öneriler sunulmaktadır
Anahtar Kelimeler : Türkiye sendikacılığı, sendikal örgütlenme, sendika organları, sendika işyeri temsilciliği, sendika içi demokrasi
Turkish Trade Union Optional Organ and Representation Structures

ABSTRACT

Under the framework of the Trade Unions and Collective Labor Agreement Act No. 6356, Turkish trade unions, in addition to the mandatory organs, may establish other organs as they need. However, the functions and powers of the mandatory organs cannot be transferred to these organs. The trade unions have thus established numerous optional organs and empowered them with various functions through their statutes. In this study, the fundamental aspects of Turkish unionism and general factors that reinforce tendencies toward oligarchy are noted; established optional union organs are examined on the basis of quality and quantity; and optional structures that may form effective governance models and counter the forces preventing democratic operation of unions stemming from strict centralism under the industry-based national unionism system of the post-1982 era are discussed. It is observed that the optional organs of the fifty-five unions examined may be categorized into three groups, and their characteristics show diversity and distinction irrespective of union size and membership composition. Additionally, after a thirty-year interval and with the ratification of Act No. 6356 that has paved the way for the election of union workplace representatives shop stewards , options between elections and direct appointments are examined and their impact on the general structure is discussed. Certain basic propositions for an ideal organizational structure under the national unionism system are provided in conclusion to the study
Keywords : Turkish trade unionism, union organization, trade union organs, union workplace representation, union democracy

Kaynak Göster

APA
SİPAHİ, İ., & . ( 2019). Türkiye’de İşçi Sendikalarının İhtiyari Organ ve Temsilcilik Yapılanmaları. Çalışma ve Toplum, 2(61), 1173-1202. https://doi.org/