ÖZ

Emek gücünü kapitalistlere satarak yaşamını sürdüren ve yaşam koşullarını geliştirebilmek ya da mevcut durumunu koruyabilmek amacıyla bu sınıfla kurduğu iş ilişkisinin sürekliliğini sağlamak zorunda bırakılan işçi sınıfı için işsizlik büyük bir sorundur. Bu sorun çoğu zaman sadece bireysel bir mesele olmanın ötesine geçmekte ve toplumsal anlamda da bir takım olumsuz sonuçları gündeme getirebilmektedir. Bireysel ve toplumsal yansımalarının yarattığı olumsuz sonuçlar devletler açısından kendisine karşı mücadele edilmesi gereken bir problem olarak tanımlansa da, kapitalist ekonomilerde işsizlik kaçınılmazdır. Kapitalizmin gelişim dinamikleri yedek işgücü ordusu olarak belirli bir işsiz kitleyi yaratmakla birlikte ona ihtiyaç da duyar. Öte yandan, işsiz kitlelerin herhangi bir ülke içindeki dağılımı çoğu zaman dengeli değildir. Bazı ülkelerin, işsizlik oranlarının düşüklüğü açısından diğer ülkelere oranla daha iyi bir tablo sergilemesine benzer şekilde; ülkelerin farklı bölgelerinde farklı işsizlik oranlarına rastlamak da mümkündür. Gerek ülkeler gerekse bölgeler arasında rastlanması mümkün olan bu dengesizlik, yedek işgücü ordusu olarak işsizlerin nerelere depolandığı ve bölgelerarası gelişmişlik farklarının nitelikleri konusunda fikir vermektedir. Hiç şüphesiz, bölgelerarası sosyoekonomik eşitsizliklerin nedenleriyle ilgili birden fazla faktörden de bahsedilebilir ancak, işsizlik bu faktörlerin bütünü için hem sebep hem de sonuç olarak ele alınması gereken bir olgudur. Türkiye’ye bakıldığında, bölgelerarası gelişmişlik düzeyleri açısından ciddi bir dengesizlik ve eşitsizlik gözlemlenmektedir. Bu çalışmada, bu farklılığın bir yansıması olarak işsizliğin Van ilindeki görünümleri ele alınacaktır. Söz konusu çalışmanın Van örneğinden hareket edilerek Doğu Anadolu’daki diğer illere de ışık tutması amaçlanmaktadır