ÖZ
Bu çalışmanın amacı, günümüzde çalışanların sosyal güvencesi niteliğindeki kıdem tazminatının etrafında süregelen tartışmalara, tarihsel arka planından bakarak ışık tutmaktır. Bilindiği gibi, kıdem tazminatı ilk kez 1936 yılında kabul edilen İş Kanunu ile mevzuatımıza girmiştir. Ancak, bugünkü gelişmiş düzeyine belirli tarihsel kesitlerde çeşitli toplumsal dinamiklerin etkisi sonucunda dönüşerek kavuşmuştur. Bu çalışmanın tarihsel kesiti Çalışma Bakanlığı ile İşçi Sigortaları Kurumu’nun kurulduğu 1946 yılından başlayarak 1950’li yıllardır. Çalışmanın dayanağını ise aynı yıl ilk genel kurul toplantısını yapmış olan İşçi Sigortaları Kurumu’nun genel kurulları oluşturuyor. Bu kurulların özelliği, sınıfsal konumları itibarıyla hem devletin, hem işverenlerin hem de işçilerin cephesinden, çalışma hayatını ilgilendiren konularda dönemin güncel tartışmalarını yansıtıyor olmaları. Çalışmada söz konusu genel kurullarda belirtilen çevrelerin temsiliyeti de göz önünde bulundurulmuştur. İşçi Sigortaları Kurumu, bilindiği gibi 2006 yılında yürürlüğe giren SGK Kanunu ile bu kurumun bünyesine katılan Sosyal Sigortalar Kurumu’nun önceli olan kurumsal yapıdır. Kıdem tazminatı, halen 4857 İş Yasası’ndan önceki İş Yasası olan 1475 sayılı İş Yasası’nın değiştirilmemiş 14. madde hükmü olarak varlığını korumaktadır. Ancak, bu kazanım son dönemde hükümetlerce sıkça gündeme getirilip özellikle kıdem tazminatının bir fona devredilmesi hatta kaldırılması yönünde tartışmalara konu olmuştur. Bu tartışmaların benzerleri, sosyal güvenlik sisteminin kurumsallaşmaya başladığı ilk kuruluş yıllarında da yapılmıştır. Bu bağlamda İşçi Sigortaları Kurumu’nun 8. Genel Kurulu’nda yapılan tartışmalar irdelenmiştir
Anahtar Kelimeler : Kıdem tazminatı, ihtiyarlık sigortası, İşçi Sigortaları Kurumu’nun genel kurulları, kurumsal özerklik, işçi-işveren gözüyle kıdem tazminatı