ÖZ

İşsiz bireylerin işsizliğe ilişkin yargılarını ele alan çok sayıda çalışma bulunmasına rağmen, bireylerin iş bulmasına yardımcı olan danışman, sosyal hizmet uzmanı, sosyal çalışmacı gibi meslek gruplarının işsizliğe ilişkin yargıları konusundaki çalışmalar, oldukça sınırlı sayıdadır. Bu çalışma, iş ve meslek danışmanlarının işsizlik hakkındaki yargılarını ortaya koymanın yanı sıra, yaptıkları iş olan danışmanlığı amaçlamaktadır. Danışmanların işsizliği hangi nedenlere atfettikleri, içsel ve dışsal nedenler olarak sınıflandırılmak suretiyle ele alınmaktadır. İş ve meslek danışmanlarının yaptıkları işi tanımlama biçimleri, danışanları analiz etme biçimleri ve danışanların niteliklerine bağlı olarak benimsedikleri yaklaşımlar incelenmiştir. Betimleyici nitelik taşıyan araştırma, açık uçlu sorular yolu ile elde edilen verilerin MAXQDA 12 programı yardımıyla kodlanması ve analizi ile gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda, iş ve meslek danışmanlarının hizmet verdikleri kişilerin işsizliğini dışsal nedenlerden çok iş beğenmeme, gerçekçi olmayan beklentiler, vasıfsızlık, motivasyon eksikliği gibi içsel nedenlere bağladıkları görülmüştür. Bir ülkede işsizliğin nedenlerini ise, ağırlıklı olarak insan kaynakları planlamasına bağlamaktadırlar. İş ve meslek danışmanları işlerini eşleştirme, bilgi verme ve yardımcı olma şeklinde tanımlamaktadır. Danışmanlar ağırlıklı olarak, iş bulma şansı düşük olan danışanlara daha fazla süre ayrılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Danışmanlar, verdikleri hizmetin iş bulma konusunda etkili olduğu ancak ücreti etkilemediğini belirtmişlerdir