ÖZ

Türkiye’de kadınların, işgücüne ve istihdama katılım oranları oldukça düşüktür. Kadınlar, işgücüne ve istihdama sınırlı katılım olanağını bulmakta, istihdamda belli mesleklerde yoğunlaşmakta, düşük statülü ve düşük ücretli işlerde çalışmaktadır. Bu durumun çeşitli sosyo-demografik eğitim , sosyo-kültürel toplumsal cinsiyet temelli işbölümü ve ataerkillikten kaynağını alan kültürel değerler ve ekonomik yapısal uyum programları nedenleri vardır. Bu faktörlerin etkisi ile kadınların işgücü piyasasına katılımı ve çalışma koşulları şekillenmektedir. İlk kez Bangladeş’te uygulanmaya başlayan mikro kredi, hem dünya genelinde hem de Türkiye’de kadınları istihdama dahil etmede önemli bir yöntem olarak görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, kredinin kadın istihdamını artırmada etkili olup olmadığını Tokat ili özelinde incelemek ve ortaya koymaktır. Bu amaçla, Tokat’ta mikro kredi kullanıcısı 225 kadınla, 18 Kasım 2014-8 Ocak 2015 tarihleri arasında yüz yüze görüşme yöntemiyle anket çalışması yapılmıştır. Araştırmada mikro kredinin kadınlar tarafından iş kurmak ya da iş geliştirmek amaçlı değil, çoğunlukla ailelerinin tüketim ve acil ihtiyaçları için kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırma bulguları, kredi sağlayarak yoksul durumdaki kadınların gelir getirici işlere sahip olabilmesi ve bu yolla istihdama katılımlarının sağlanmasını hedefleyen mikro kredinin Tokat uygulamasında, bu amacı gerçekleştirmede etkin bir yöntem olmadığını ortaya çıkarmaktadır. Kadınların istihdama sınırlı katılımı ve erkeklere göre ikincil konumunu yaratan sosyo-demografik, sosyo-kültürel ve ekonomik faktörlerin tüm olumsuz etkilerini özünde taşıyan mikro kredi uygulaması; kadınların istihdama katılmasında, onların ev içi iş yüklerine ek bir de parasal borç yükünü artırmakta, sosyal güvencesiz, düşük gelirli işlerin yapıldığı korunmasız istihdamdaki yerlerini pekiştirmektedir. Bu haliyle mikro kredi uygulamasının kadın istihdamının niceliği ve niteliğini arttırma yönünde katkı yaptığını söylemek mümkün görünmemektedir