ÖZ

Avrupa Birliği AB , emek piyasası göstergeleri açısından 1990’lı yıllarda olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kalmıştır. Buna mukabil, emek piyasalarında 1990’lı yıllarda yaşanan sorunlarla mücadele amacıyla Avrupa İstihdam Stratejisi AİS oluşturulmuştur. Süreç içinde AİS’nin de etkisi ile AB, emek piyasası göstergelerinde zayıf da olsa bir iyileşme süreci yakalamıştır. Bu süreç tüm dünya ile birlikte AB’yi de etkileyen 2008 finansal krizine kadar devam etmiştir. Türkiye ise 1980’li yılların başından günümüze kadar devam eden dönüşüm sürecinde emek piyasası göstergelerinde istikrarlı bir iyileşme yakalayamamıştır. Bunda ekonomik gelişim dönemlerinin krizler ile sık sık kesintiye uğraması oldukça ekili olmuştur. Ekonomik tahribat açısından en ağır bunalımlardan biri olan 2001 krizinden sonra çeşitli önlemler alınarak büyüme, enflasyon, mali istikrar gibi makro göstergelerin bir kısmında önemli oranda düzelme sağlanmıştır. Ancak bu dönemde emek piyasası göstergelerinde olumlu sonuçlar elde edilememiştir. Ayrıca 2008 finansal krizinin emek piyasasındaki sorunları daha da derinleştirdiğini belirtmek yanlış olmayacaktır. Birçok ülkenin yanı sıra AB ve Türkiye’de neoliberal anlayış çerçevesinde yürütülen politikaların söz konusu olduğu dönemde meydana gelen 2008 krizi ve kamu müdahalesi gerekliliğinin ortaya çıkması, Birlik ve aday ülkelerin bütünleşme önceliklerini farklılaştırabilir. Bu noktada AB düzeyinde geniş bir biçimde uygulama alanı bulan ve aday ülkelerin de önüne konulan neoliberal politikaların Birlik ve aday ülkeler tarafından devam ettirilip ettirilmeyeceği önemli bir sorun olarak ortada durmaktadır. Bu çerçevede Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğinin, emek piyasalarında entegrasyonun yaratacağı etkilerin değerlendirilmesi önemlidir. Tam üyeliğin Türkiye emek piyasasına etki edecek unsurları; doğrudan yabancı yatırımların ve ihracatın artışı, katılım öncesi ve sonrası fonlarla emek piyasalarının desteklenmesi, serbest dolaşımın sağlanması, AİS ekseninde planlı bir istihdam politikasının oluşturulması biçiminde sıralanabilir. Ancak Türkiye’de gelir dağılımı bozukluğu, sosyal güvencesizlik, yoksulluk, cinsiyet ayrımcılığı gibi sosyal alandaki sorunların aşılması ve sosyal politikalarda AB ile uyumun sağlanması yakın zamanda olası gözükmemektedir